Ruis ik slecht verstaan - Het nut - Nieuw Utrechts Toneel

In 1971 kwam programmamaker Gé Gouwswaard met het idee om de schrijvers Godfried Bomans (1913-1971) en Jan Wolkers (1925-2007) elk om beurten zeven dagen lang in totale afzondering op het onbewoonde eiland Rottumerplaat te laten verblijven. Vanaf een geïmproviseerde studio in Bredenburg hield presentator Willem Ruis (1945-1986) op regelmatige tijden contact met de schrijver op het eiland. Eenmaal per dag werd zo’n gesprek live via de radio uitgezonden. Behalve de volledige geluidsopnames van het radioprogramma zijn ook de voor- en nagesprekken tussen Ruis en de tijdelijke eilandbewoner bewaard gebleven.

Deze voorloper van de huidige reality-programma’s was voor ons het uitgangspunt en de inspiratiebron van ons project. Met name de ervaringen van Godfried Bomans, die zijn verblijf op de zandplaat verschrikkelijk heeft gevonden. Hij probeerde angstvallig zijn neerslachtigheid verborgen te houden en veinsde zijn enthousiasme over de schoonheid van het eiland.

Concreet maakten we twee voorstellingen die gelijktijdig op twee locaties werden gespeeld. Het ene publiek zat in een radiostudio en het andere publiek zat bij de eenling op het eiland. De twee locaties werden verweven door middel van een live-radioverbinding.

Datum 14 t/m 22 juni & 3 t/m 13 juli 2008
Locatie Oerol & Over t’ IJ festival

“De voorstellingen ‘Ruis ik slecht verstaan’ van Cowboy bij Nacht en ‘Bomans hoort u mij’ van het Nieuw Utrechts Toneel voeden de hang naar het verleden die uit het festivalmotto spreekt. De twee gezelschappen maken een eigenzinnige reconstructie van de gesprekken die Godfried Bomans in 1971 voerde met radiopresentator Willem Ruis. De beroemde schrijver verbleef destijds tijdens een week op Rottumerplaat. Acteur Wim Meeuwissen geeft hem op ontroerende wijze gestalte als een onhandige oudere man die zich struikelend voortbeweegt door het zand.”

- De Telegraaf

“Deze double bill van de jonge regisseurs Alexander de Vree en Greg Nottrot – die beide hun carrière begonnen in een zeecontainer op Over het IJ festival – is ingenieus met elkaar verbonden door de live radiogesprekken tussen Bomans en Ruis. […] Terwijl ‘Ruis slecht te verstaan’ heerlijk ingetogen is, is ‘Bomans hoort u mij?’ luid en vol humor. […] Hoewel beide voorstellingen een totaal andere sfeer hebben, slagen zowel Cowboy bij Nacht als NUT erin echte mensen neer te zetten. De angst voor het verlies van macht en status sluimert door de gelikte buitenkant heen. Alle personages zijn typetjes waarbij de pantsers scheuren vertonen en hun strijd met de ander voortkomt uit onzekerheid.”

- Theatercentraal

“Aan het eind raken de voorstellingen van Bomans en Ruis op ingenieuze wijze met elkaar vervlochten.”

- Het Parool

“Pollemans speelt een zeer innemende Ruis, en Meeuwissen is soms wat te sentimenteel, maar uiteindelijk is ook dat passend voor Bomans’ gemoedstoestand. Een bijzondere ontmoeting.”

- De Volkskrant

“Een radiostudio op het toneel – het idee is niet nieuw, en het kán fascinerend toneel opleveren. Zo is het eenzame Waddeneiland-avontuur waar Godfried Bomans ooit via de radio verslag van deed zojuist op Oerol voor de tweede keer succesvol in een voorstelling omgezet.”

- Vrij Nederland

“Voorstelling over Godfried Bomans raakt bezoeker in het hart […] De dubbelvoorstelling over Bomans is excellent. […] Een geniale gedachte om deze ‘eerste Nederlandse reality-soap’, zoals acteur Meeuwissen het noemt, te transformeren tot theater. […] Acteur Ruis heeft een timide speelstijl, acteur Bomans zoekt het pathos op. De spelers beroepen zich op authentiek materiaal en vertolken hun rol in een wat gechargeerde, ouderwets aandoende stijl met gedragen dictie en grote inleving. Het is excellent. Deze voorstelling komt als geroepen. […] Wim Meeuwissen die als Godfried Bomans met gebroken stem door de wind in zijn microfoon roept: ‘U treft een eenzaam mens, laat ik eerlijk zijn.’ Onvergetelijk.”

- NRC Handelsblad

“De ‘Geheimtip’ van Oerol is dit jaar de dubbele werkplaatsproductie van twee getalenteerde Utrechtse theatergroepen waarin de geschiedenis zich lijkt te herhalen.”

- Leeuwarder Courant

“De voorstellingen ‘Ruis ik slecht verstaan’ van Cowboy bij Nacht en ‘Bomans hoort u mij’ van het Nieuw Utrechts Toneel voeden de hang naar het verleden die uit het festivalmotto spreekt. De twee gezelschappen maken een eigenzinnige reconstructie van de gesprekken die Godfried Bomans in 1971 voerde met radiopresentator Willem Ruis. De beroemde schrijver verbleef destijds tijdens een week op Rottumerplaat. Acteur Wim Meeuwissen geeft hem op ontroerende wijze gestalte als een onhandige oudere man die zich struikelend voortbeweegt door het zand.”

- De Telegraaf

Cowboy bij nacht, ruis ik slecht verstaan

https://www.youtube.com/watch?v=TaztlsnZ8aM

Regie

Greg Nottrot en Alexander de Vree
Tekst bewerking

Robert van Dijk
Spel

Wim Meeuwisen, Guido Pollemans, Floor Leene en David Cantens
Vormgeving

Miek Uittenhout
Lichtontwerp

Uri Rapaport
Geluid

Arnold Hoogerwerf
Dramaturgie

Jannet van Lange
Techniek

Pieter de Jonge en Krzisztof Burdzy
Museum Directeur

Cees Derlage
Begeleiding

Jetse Batelaan
Productie

Nienke Martinus
Productie stagiair

Colleen Smit
Zakelijke leiding

Nikkie Koper & Michiel van Schijndel
SUBSIDIËNTEN

SNS Reaal Fonds, Norma Fonds, Fentener van Vlissingen Fonds
MET DANK AAN

Oerol, Over ‘t IJ Festival, Nini Derlage